Ο Δημήτρης Ροντήρης ήταν ένας από τους σκηνοθέτες της χρυσής εποχής που άφησε ιστορία. Μπορεί να μην είναι τόσο γνωστός μπροστά στις κάμερες της εποχής, αλλά πίσω. Οι λάτρεις του παλιού ελληνικού κινηματογράφου σίγουρα ξέρουν τον μεγάλο θεατράρχη και δάσκαλο όλων των μεγάλων ηθοποιών της εποχής. Οι χρυσές δεκαετίες του ελληνικού κινηματογράφου έχουν το όνομα του Δημήτρη Ροντήρη γραμμένο πάνω τους και ο ίδιος ήταν μία σχολή για τους ηθοποιούς από μόνος του.
Δημήτρης Ροντήρης: Γέννηση και σπουδές
Η ζωή του Δημήτρη Ροντήρης ξεκίνησε στον Πειραιά το 1899. Οι σπουδές του άρχισαν του από τη στρατιωτική σχολή των Ευελπίδων, όμως την εγκατέλειψε για να γραφτεί στη Νομική Σχολή.Το 1918, κρυφά από τους γονείς του, γράφτηκε στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου, που είχε ιδρύσει τότε η Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και για ένα χρόνο έκανε μαθήματα με τους Φώτο Πολίτη, Μιλτιάδη Λιδωρίκη, Νίκο Παπαγεωργίου και Σπύρο Μελά.Το 1919 έγινε δεκτός στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, όπου δίδασκε ο σπουδαίος σκηνοθέτης Θωμάς Οικονόμου. Ως μαθητής της σχολής έκανε τα πρώτα του βήματα στη σκηνή. Από το 1920 δούλεψε στο θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη για δέκα περίπου χρόνια.
Δημήτρης Ροντήρης: Η καταγωγή του
Σημασία για την μετέπειτα πορεία του έχει η καταγωγή του σκηνοθέτη. Ο Δημήτρης Ροντήρης, ο μεγάλος θεατράνθρωπος είχε οικογενειακή καταγωγή από τον Πλάτανο Ναυπακτίας. Ο Πλάτανος για να τον τιμήσει ονόμασε το ανοιχτό θεατράκι που υπάρχει στο χωριό σε “Θέατρο Δημήτρη Ροντήρη”. Αυτό έγινε πριν από αρκετά χρόνια, και από τότε, όπως φαίνεται από τις φωτογραφίες, το θεατράκι εγκαταλείφθηκε στη τύχη του και να το αποτέλεσμα.
Ένα τεράστιο πνευματικό κεφάλαιο, όπως η κληρονομιά του αείμνηστου Ροντήρη, θα μπορούσε να είναι συγκριτικό πλεονέκτημα για το πρώην κεφαλοχώρι της ορεινής Ναυπακτίας, αρκεί να μπορούσαν οι σύγχρονοι να κατανοήσουν το μέγεθος του.Ο Καλλικρατικός Δήμος Ναυπακτίας, και η Τοπική Κοινότητα Πλατάνου δεν πήραν κανένα μέτρο για να αποτρέψουν την καταστροφή.
Δημήτρης Ροντήρης: Η σκηνοθεσία στο θέατρο
Ο Δημήτρης Ροντήρης ήταν ένα σύμβολο για τον καλλιτεχνικό χώρο της εποχής. Σημάδεψε τη θεατρική αισθητική αντίληψη από τη δεκαετία του ’30 και μέχρι τη δεκαετία του ’60, κύρια στον τομέα του κλασικού θεάτρου (αρχαίου και σαιξπηρικού).Κορυφαίο όνομα του ελληνικού θεάτρου στον 20ό αιώνα, σπουδαίος σκηνοθέτης, δάσκαλος, διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου και πρωτοπόρος στην αναβίωση του αρχαίου δράματος, ο Δημήτρης Ροντήρης, δεν είναι απλά μια μεγάλη μορφή του θεάτρου μας. Είναι «σχολή».
Δημήτρης Ροντήρης: Η ερμηνεία του στην “Εκάβη”
Η θεατρική Αθήνα του 1927 έμεινε έκπληκτη με την ερμηνεία του στο φάντασμα του Πολύδωρου στην παράσταση της “Εκάβης” σε σκηνοθεσία Φώτου Πολίτη με την Κοτοπούλη. Με σύσταση του Φώτου Πολίτη και της Ακαδημίας Αθηνών φεύγει με υποτροφία στην Αυστρία και τη Γερμανία, όπου σπουδάζει θέατρο, ιστορία τέχνης και κλασική λογοτεχνία.Το 1932 ο Φώτος Πολίτης καλεί τον Ροντήρη να γυρίσει και τον διορίζει βοηθό του στο νεοσύστατο τότε Εθνικό Θέατρο.Το 1938 αναβιώνει τις παραστάσεις αρχαίου δράματος στην Επίδαυρο και το Ηρώδειο, με την “Ηλέκτρα” του Σοφοκλή, βάζοντας τα θεμέλια της ερμηνευτικής αντίληψης πάνω στο αρχαίο δράμα, που επικράτησε για πολλά χρόνια.
Δημήτρης Ροντήρης: Η ενασχόληση με το αρχαίο θέατρο
Η αρχαία τραγωδία ήταν το θέατρο στο οποίο αφοσιώθηκε περισσότερο ο Ροντήρης , αντλώντας στοιχεία από τελετουργικές λαϊκές και θρησκευτικές φόρμες και προτείνοντας ένα στιλιζαρισμένο ρεαλισμό, ενώ για το Χορό πρότεινε τη μετάβαση από το ρυθμό στο μέλος και από την αφαίρεση και τη γεωμετρία στην όρχηση.
Προτεινόμενο Άρθρο
«Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι ο Χορός της ελληνικής τραγωδίας τραγουδούσε και χόρευε. Ο δικός μας Χορός απαγγέλλει ρυθμικά και τραγουδά με την κατάλληλη συνοδεία οργανικής μουσικής, επιλεγμένη τις περισσότερες φορές για να υπογραμμίσει τους ρυθμούς χωρίς να αυξήσει τις εντάσεις και κατ’ αυτό τον τρόπο να συνθέσει το βασικό της μοτίβο.Η εναλλαγή των ρυθμών είναι συνεχής, αφού πρέπει να ακολουθεί τη μεταβολή των αισθημάτων του Χορού. Υπάρχουν στιγμές όπου ο λόγος περνά από την απαγγελία στη μουσική πληρότητα, υιοθετεί τη φόρμα του μέλους, το οποίο αποδίδει την αλλαγή των αισθημάτων και δίνει διέξοδο στην ανθρώπινη συγκίνηση που έχει κορυφωθεί φθάνοντας στο ύψιστο σημείο της.Εκείνη τη στιγμή, ακόμα και οι κινήσεις του Χορού βρίσκονται κοντά στην όρχηση» (από τα πρακτικά του ΙΙ Διεθνούς Συνεδρίου Μελετών του Αρχαίου Δράματος, Συρακούσες 25-27 του Μάη 1967).
Δημήτρης Ροντήρης:Οι κινήσεις του μετά το θάνατο του Πολίτη
Μετά το θάνατο του Φώτου Πολίτη (1934), ο Δ. Ροντήρης είναι ο μόνος σκηνοθέτης της κρατικής σκηνής που παραιτείται λόγω της γερμανικής κατοχής και μένει μακριά από κάθε καλλιτεχνική δραστηριότητα.Από το 1946 έως το 1950 διατέλεσε διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, θέση στην οποία επανήλθε το 1953 για να παυτεί οριστικά το 1955 από την κυβέρνηση της ΕΡΕ.Στο μεταξύ το 1951 είχε ιδρύσει την «Ελληνική Σκηνή», ενώ αργότερα το 1957 ιδρύει το «Πειραϊκό Θέατρο». Περιοδεύει παρουσιάζοντας αρχαίο δράμα στα αρχαία θέατρα της Ελλάδας, αλλά και στο εξωτερικό, όπου έδωσε περισσότερες από 400 παραστάσεις σε εβδομήντα χώρες της Ευρώπης, της Ασίας, της Αφρικής και της Αμερικής.Και στη διάρκεια της χούντας, όμως, συνεπής στη στάση που για εκείνον ήταν στάση ζωής, απείχε ξανά, όπως και στην κατοχή, από κάθε καλλιτεχνική δραστηριότητα.
Δημήτρης Ροντήρης: Η απομάκρυνση από το θέατρο
Έμεινε όμως μακριά από το θέατρο και στα κατοπινά χρόνια, έτσι που οι νεότεροι δυστυχώς δεν έχουμε τη δική μας προσωπική εμπειρία για το μέγεθος αυτού του ανθρώπου.Ωστόσο ήταν τέτοια η φήμη της τέχνης του, που για τους πιο νέους το όνομα Ροντήρης σημαίνει πολλά. Όμως, η μη αξιοποίηση της πείρας του μεγάλου σκηνοθέτη στοίχισε πολλά στο ελληνικό θέατρο.Τρία χρόνια πριν το θάνατό του πρότεινε δύο φορές στον ΕΟΤ να παρουσιάσει στην Επίδαυρο έναν κύκλο τραγωδιών. Και τις δύο φορές οι τότε υπεύθυνοι του αρνήθηκαν το δικαίωμα στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, τον ιερό χώρο που εκείνος ζωντάνεψε για τους σύγχρονους Έλληνες.
Συνοψίζοντας, ήταν ένας καλλιτέχνης, σκηνοθέτης κατά κύριο λόγο αλλά και ηθοποιός. Ενέπνευσε πολύ κόσμο με τη δουλειά του και το χαρακτήρα του. Προς το τέλος της ζωής του αδικήθηκε από τον κόσμο του θεάτρου, καθώς δεν σεβάστηκαν όλα αυτά που ο ίδιος είχε προσφέρει στο χώρο.
- Μάκης Ρευματάς: Η φωνή που όλοι θα θυμόμαστε, η σειρά που τον έκανε γνωστό και ο βασανιστικός θάνατος από λευχαιμία
- Πασχάλης Τσαρούχας: Ο Στάθης από τη “Γη της Ελιάς”, ο γάμος με τη Θεοφανία Παπαθωμά, τα παιδιά του και το συγγραφικό έργο
- Μπόμπαν Γιάνκοβιτς : Η θρυλική καριέρα στο μπάσκετ, το μοιραίο λάθος που τον άφησε παράλυτο και ο αιφνίδιος θάνατος
- Γλυκερία : Η συνεργασία με τη Βιτάλη, ο έρωτας της ζωής της και η λάθος απόφαση που πήρε για το παιδί της που μετανιώνει
